DIODES ALS VARICAPS

Varicap dioden in de paktijk
Varicap dioden zijn zeer nuttige componenten in de HF elektronica en bewijzen hun nut vooral in radio ontvangers en zender schakelingen .
Nochthans zijn ze niet altijd makkelijk te vinden in de handel en is het dikwijls zoeken naar het geschikte type dat de juiste waarden van capciteit heeft om te gebruiken in een VFO, oscillator-kring van een zender of ontvanger.
Velen zal het onbekend zijn dat in principe elke DIODE ook een varicap is. Deze wetenschap wekt dus de nieuwsgierigheid om zelf eens te testen welke soorten diodes we ook kunnen gebruiken als varicap.
Grofweg kunnen we een lijstje maken van varicaps die nodig zijn in b.v. ontvanger-frequenties:

AM - 15 tot 500 pF
VHF - 8 tot 30 pF
UHF - 2 tot 18 pF

Varicaps testen
Er zijn verschillende methoden om varicaps te testen, maar meestal komt er een frequentie-meter aan te pas om het effect van een varicap in een oscillator schakeling te meten. De capaciteit van een varicap kan namelijk niet direct gemeten worden. Als men een varicap opneemt in een oscillator met een kristal van b.v. 10MHz, zal het effect van de varicap op de bekende frequentie (10MHz) gemeten kunnen worden met de frequentiemeter, en kan men de waarde van de varicap bij benadering berekenen.
Beschikt men echter over een C-meter (of combi L/C meter ), dan is met een kleine toevoeging elke diode als varicap makkelijk te meten !
Hier een kleine hulpschakeling om de diode "test" te meten met een C-meter :
 
Het probleem is dat een diode of varicap een spanning nodig heeft om het capaciteits-effect waar te nemen.
Deze spanning moet "omgekeerd" op de diode staan - dus in sperrichting of in " reverse voltage ".
Bij 0 volt geeft een varicap de meeste capaciteit, bij 9 tot 12 volt de minste capaciteit.

Nr	Test Diode	pF - 0Volt	pF - 9Volt
1	Varicap wt/grn	17,14	0,33
2	LED 10mm GRN	21,9	10,65
3	LED 5mm plat GRN	35,4	17,35
4	LED 5mm plat GRN	31,78	15,54
5	LED 5mm plat GRN	28,84	14,02
6	LED 5mm plat GL	37,59	17,85
7	LED 5mm plat RD	20,33	8,97
8	LED 4mm RD	85,34	47,27
9	LED 5mm RD	43,05	19,04
10	LED 5mm RD	20,62	8,77
11	LED 5mm RD	25,3	13,6
12	LED 5mm RD	140,1	57,06
13	LED 3mm RD	111,94	60,5
14	BAT 85 schottky	11,9	4,05
15	Diode wt/grn	25,05	5,92
16	LED 5mm RD	54,98	23,54
17	LED 4mm RD	43,34	27,23
18	BY 227	33,58	7,63
19	1N1763	71,98	22,02
20	Diode 1	402,9	121,5
21	Diode 2	280,7	84,34
22	1N538	17,83	22,02
23	1N5404	37,46	10,56
24	BX4737	64,58	21,29

Resultaten
De gemeten diodes uit de rommelbak kunt u zien in het plaatje bovenaan deze pagina.
Wat zeer opvalt in de metingen van de verschillende diodes is, dat bij b.v. LED's , de waarden zeer uiteen
liggen en goed bruikbaar zijn voor vervangende varicap-types.
Waarschijnlijk is dit te wijten aan de grote oppervlakte van de junktie-overgang in de diode.
Als we fysisch vergelijken met een echte capaciteit dan geldt de voorwaarde : hoe groter het oppervlak van
een capaciteit, hoe groter de capaciteits-waarde bij gelijke afstand van de platen.
Het valt ook op dat b.v. bij een 4148 diode, er geen noemenswaardige capaciteit gemeten wordt; deze diode is
meer als een schakeldiode gemaakt, en heeft een kleine junctie-overgang.

Praktisch :

          LC Meter met opsteekprintje en testdiode                                                                         Detail van opsteekprintje